خشم یکی از احساسات طبیعی انسان است و هرکس درجه هایی از آن را دارد اما کودکان باید از ابتدایی ترین مراحل تربیتی شان یاد بگیرند چطور این احساس سرکش را مهار کنند.بروز خشم به خصوص در کودکان، هیجانی طبیعی و سالم است چرا که به کودک کمک میکند که در مواقع بحرانی از خودش محافظت کند پس نباید از خشم کودکان ترسید یا نسبت به آن موضع منفی گرفت و نسبت به سرکوب آن ها اقدام کرد، راهکارهایی برای مدیریت و کنترل خشم کودکان عبارتند از 


1- به کودک تان بگویید که دوستش دارید
هرچند وقت یک بار لازم است به کودک تان یادآوری کنید که اگرچه گاهی اوقات عصبانی می شود ولی باز هم وی را دوست دارید. البته آن رفتار خاص او را نمی پسندید و به وی کمک خواهید کرد تا راه حل مناسبی برای حل مشکل اش بیابد.
2- با احساس کودک همدلی و همدردی کنید
 آرامش خود را حفظ کنید و با کودک همدلی کنید؛ به طور مثال از خودتان بپرسید که کودکتان چه حسی دارد؟ و از شما چه می خواهد؟ به وی بگویید که «به نظر می رسد که عصبانی هستی، باید درباره این احساس ات بعدا با هم صحبت کنیم». گاهی کودک با نوازش شدن و در آغوش گرفته شدن یا نشستن بزرگسال در کنارش آرام می شود. حتی می توان از شوخی کردن برای آرام سازی کودک بهره برد. این کار باعث می شود که کودک حس کند او و احساساتش اهمیت دارند.
3- به حرف های کودک گوش دهید
 کودکان تمایل دارند که درباره دلیل خشم خود با شما صحبت کنند پس با بیان عباراتی چون «دوست دارم بشنوم که چرا عصبانی هستی» وی را تشویق کنید تا علت خشم اش را به زبان آورد. در این مواقع تا پایان به حرف هایش گوش دهید و از نصیحت خودداری کنید. این شیوه باعث می شود که از مقدار خشم وی کاسته شود و فرصتی فراهم می آید تا کودک احساساتش را تجربه کند و بپذیرد. هنگامی که کودک به اندازه کافی آرام شد به او کمک کنید تا بهترین راه حل را در آن موقعیت حدس بزند.
4- بین خشم و رفتار خشمگینانه کودک تمایز قائل شوید
وقتی کودک شما خشمگین است و شیء یا وسیله ای را پرت می کند باید بین رفتار نادرست و احساس خشم کودک تمایز قائل شوید. به این صورت که با ملایمت و در عین حال قاطعانه به او بگو یید که: «عصبانی بودنت را می فهمم ولی پرت کردن کار درستی نیست» یا « می فهمم که ناراحتی ولی ناسزا گفتن شایسته نیست». سپس وقتی کودک کمی آرام تر شد باید رفتار مناسب را در آن موقعیت به وی آموخت یا از وی بپرسید که «به چه شکل های دیگری می توانسته رفتار کند؟» در واقع به این شکل می توان به کودک آموخت که انتخاب کند که می خواهد خشمگین شود یا خشمگین نشود.
5- خشم کودک را شبیه سازی کنید
بعد از این که کودک کمی آرام شد از وی بپرسید که «چه احساسی می کردی وقتی که ...؟» وآیا می دانسته که در آن زمان خشمگین است؟ در بدنش مانند اعضای صورت چه احساس هایی داشته؟و... توجه داشته باشید که زبان در تنظیم هیجان، ابزاری اساسی است. از کودکان کم سن تر می توان خواست تا خودشان را در حال عصبانیت نقاشی کنند. راهبرد دیگری که در این دسته می گنجد این است که با تعدادی عروسک، نمایشی ترتیب دهیم که خشم کودک را بازسازی می کند و سپس از وی بخواهیم که به سوالات مذکور درباره خشم آن عروسک و رفتار وی به هنگام خشم پاسخ دهد و به طور واضح رفتارهای مناسب و نامناسب در هنگام خشم را با کودک بررسی کنید. برای این کار می توانید از وی بپرسید که « عروسکت چرا این طوری رفتار کرد؟»یا «عروسکت چه کارهای دیگری می توانست انجام بدهد تا حالش بهتر شود؟».

6- با نشانه های غیر کلامی کودک تان را تحسین کنید
توجه داشته باشید هنگامی که کودک رفتار مناسبی دارد، عکس العمل های غیرکلامی والدین نظیر چشمک یا لبخند زدن، طوری که دیگران متوجه نشوند تحسینی موثر است به ویژه برای کودکانی که اضطراب دارند و به سرعت شکست را قبول می کنند. تمامی این راهبردها باید به صورت روشن و مستقیم به کودک آموزش داده شود و به صورت عملی آن ها را تمرین کند تا در خزانه رفتاری وی تثبیت شود و فقط در این صورت است که هنگام آشفتگی به خوبی قادر به کنترل هیجاناتش خواهد بود.

سخن آخر:

متاسفانه بعضی والدین ناآگاه و آسان گیر، کودک شان را به ابراز خشم تشویق می کنند به طور مثال او را تشویق به فریاد کشیدن سر یک عروسک یا مشت زدن به بالش می کنند. این شیوه نه تنها راهکار مناسبی برای آرام سازی کودک نیست بلکه آن ها به طور غیر مستقیم، تحکیم و تثبیت رفتارهای پرخاشگرانه را به کودک خود آموزش می دهند.

والدینی که گمان می کنند با نشان دادن بی اعتنایی به خشم کودک می توان شرایط را بهبود بخشید، باید بدانند که این کار تنها احساس عصبانیت و تحقیر را در کودک شان افزایش می دهد.


دکتر رویا فصیحی

منبع:

سلامت نیوز

روزنامه سلامت