یکی از دشوارترین دوران تربیت کودک، آموزش دستشویی رفتن به کودک و گرفتن از پوشک می باشد. برخی از کودکان خیلی زود این مساله را یاد می گیرند اما برخی از آنها ماه ها طول می کشد تا متوجه شوند نباید گوشه و کنار خانه دستشویی کنند. به طور کلی، اگر بخواهید از سنین پایین تر به کودک آموزش بدهید تا دستشویی برود، زمان بیشتری باید صرف کنید.برخی از نکات برای آموزش بهتر توالت رفتن عبارتند
1- آموزش توالت رفتن به کودک را باید زمانی شروع کنید که هم شما و هم کودک آمادگی آن را داشته باشید،. برخی از کودکان از 18 ماهگی آمادگی آموزش دستشویی را دارند. اما برخی از آنها تا سه سالگی آمادگی این کار را ندارند. وقتی کودک یک ساله می شود ،می تواند تشخیص دهد چه زمانی دستشویی دارد بیشتر والدین این آموزش را هنگامی که کودک دوسال و نیم دارد آغاز می کنند. اجازه ندهید که اعضای خانواده و دوستان شما را وادار کنند تا تمرین استفاده از لگن بچه را خیلی زود شروع کنید . اگر از کسی شنیدید که کودکش یک سالگی به بعد دیگر جایش را خیس نکرده است حرفش را باور نکنید . اصولا پسرها "آموزش توالت رفتن" را در مقایسه با دخترها دیرتر شروع و پایان میدهندیا فرزندان دوم یا سوم خانواده خیلی سریع تر از فرزندان اول یاد می گیرند که خودشان دستشویی بروند.
2- به نشانه های آمادگی در کودک توجه کنید : کودک شما متوجه خشک یا کثیف بودن پوشک خود میشود ، قادر به نشستن و بلند شدن از لگن است، قادر است با حداقل کمک زیر شلواری خود را در بیاورد و بپوشد،قادر به دنبال کردن دستورات ساده است، نظیر کتاب را بیاور، به اتاق برو
3- قبل از اینکه آموزش عملی را شروع کنید بهتر است به کودکتـان نـام بخشهـای مختلف بدن و عملکرد آن را بصورت ساده و قابل فهم توضیح دهید .برای او توضیح دهید، ادرار و مدفوع حاصل چیست و از کجاآمده و حتما به او بگویید که ادرار و مدفوع بخشی از بدن او نیست ،تا کودک به هنگام دفع آن دچار ترس نشود.
4- واژه هایی برای دفع ادرار و مدفوعش انتخاب کنید و بکوشید کودک را در حین مدفوع کردن گیر بیاورید و برای او توضیح دهید که مشغول چه کاری است و نام این کار چیست . بعنوان مثال به او بگویید "پارسا الان پی پی داره ، پارسا داره پی پی میکنه . بریم پوشکت رو عوض کنم "
5- به اتفاق کودک یک صندلی توالت کوچک مناسب بخرید و به او یاد دهید که هر زمان احساس نیاز کرد، روی آن بنشیند. می‌توانید این صندلی را در حمام، دستشویی یا اتاق خود کودک(در محل ثابت) قرار دهید. محیط دستشویی را برای کوچولو‌ها جذاب کنید
6- فصل تابستان،به علت تعویض راحت لباس بهترین زمان برای گرفتن کودک از پوشک است. برای کودکتان شلوار راحت و گشاد تهیه کنید تا او بتواند براحتی این کار را انجام دهد .کودک را تشویق کنید اگر ادرار یا مدفوع دارد، بگوید. چند ساعت در روز او را باز بگذارید.
7- باید دستشویی رفتن را به عادت همیشگی زندگی کودک خود تبدیل کنید. برای این منظور، هر روز صبح پس از صبحانه – حتی وقتی دستشویی ندارد – او را با لباس روی توالت فرنگی خودش بنشانید. در این مرحله، به کودک یادآوری کنید این کاری است که مامان و بابا هم هر روز انجام می دهند
8- اگر از کودکتان خواستید روی صندلی توالت بنشیند، اما ۱۰دقیقه گذشت و او کاری نکرد، مجبورش نکنید تا همچنان روی صندلی بماند. صندلی توالت او را جمع کنید و ساعتی بعد دوباره از او بخواهید این کار را انجام دهد. اگر نشستن روی توالت باعث ناراحتی فرزند شما می شود خیلی او را مجبور به این کار نکنید. مخصوصا اگر از این کار می ترسد به زور او را به نشستن مجبور نکنید. بهتر است چند هفته آموزش را کنار بگذارید و سپس دوباره شروع کنید. هنگامی که کودک روی لگن نشسته است، پهلوی او بمانید. حرف زدن با کودک یا قصه خواندن برای او کمک می‌کند تا او آرامش پیدا کند.
9- به کودک اجازه دهید ادرار و مدفوع خود را در توالت ببیند. اگر کودکتان از وسایل توالت مثل سیفون و یا سوراخ توالت می ترسد باید اینگونه ترسها از بین برود. اجازه بدهید زمانی که سیفون کشیده میشود او به داخل توالت نگاه کند و یا اینکه به او یاد بدهید که با مدفوع خود هنگامی که در حال پایین رفتن از توالت است ، بای بای کند.
10- مرتب
شلوارش را کنترل کنید واگر شلوارش تمیز بود به او پاداش دهید .
و در حضور کودک از پیشرفتش نزد دیگران تعریف کنید تشویق‌های زبانی مثل:"
پارسا دیگه می تونه مثل بزرگترها ،خودش دستشوئی بره" . در کنار
تشویق‌های عملی!واگر
کودک بطور اتفاقی شلوارش را خیس یا کثیف کرد ، او را سرزنش نکنید و فقط مرتب توالت‌رفتن
را به او یادآور شوید.- با گذشت زمان در طول یک
هفته آموزش ،کودک خود را کمتر کثیف خواهدکرد.
11- کودکان در ۳ سالگی تقریبا کنترل ادرار و مدفوع را می‌آموزند اما باز هم کنترل این مساله طی شب کار آسانی نیست. شب‌ها کودکتان را پوشک کنید و برای چند ماه عصرها که او را می‌خوابانید، مراقب کنترل ادرارش باشید. سعی کنید کودک پیش از خواب مایعات کمتری بنوشد. یک ورقه پلاستیکی روی تشت و زیر ملافه قرار دهید. کودک را با لباس زیر بخوابانید و او را عادت دهید قبل از خواب دستشویی برود.
غرغرها و نارضایتی ها ی کودک را نادیده بگیرید و تسلیم خواسته اش نشوید. ممکن است این مراحل آموزشی تا سه ماه طول بکشد.مهم این است که شما بردبار و حامی کودک خود باشید.
دکتر رویا فصیحی
منابع
Enfant.fr
